‘Waar je bij koken vrijwel direct resultaat ziet, ben je helaas niet na een week les al bevoegd je psycholoog te noemen. Dat duurt minimaal vier jaar. In de tussentijd wordt je einddoel flink vertroebeld‘
23-3-17
Tijdens het derde jaar van mijn studie psychologie kreeg ik op een zeker moment griep, viel in een koortswandel van de trap en was een aantal dagen aan bed gebonden. Niks ernstigs, wel hèt moment om ernstig te gaan twijfelen aan de zin en onzin van de opleiding. Wilde ik eigenlijk wel echt psychologie studeren? Had ik nog zin in al die tentamens? Zou ik ooit een baan vinden? Waarom deed ik het eigenlijk nog? Kortom; een flinke motivatiedip. Later bleek dat ik niet de enige was die ergens tijdens het studeren last had van motivatieproblemen. Daar was lang niet bij iedereen griep voor nodig. Ook nu praat ik regelmatig met studenten die enthousiast begonnen zijn, maar die gedurende het traject merken dat hun motivatie is afgezakt naar hun kleine teen. Ironisch genoeg zijn het allemaal studenten die de theorie rondom motivatie goed kennen. Eerstejaars stof. Juist die stof biedt aanknopingspunten om er wat aan te doen.
Motivatie
Motivatie is een gedrevenheid om energie te stoppen in een actie waarvan je denkt dat hij de vervulling van iets dat je graag wil dichterbij brengt (Horst, Wanrooy, Meyer & Serlie, 2015). Of simpel gezegd: je stopt energie in je studie, omdat je er vanuit gaat dat dit ervoor zorgt dat je later psycholoog wordt (en dat vind je leuk). In feite gaat het daarbij om intrinsieke motivatie: iets doen omdat je het leuk vindt. Volgens de zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan (2000) is de kans op intrinsieke motivatie het grootst als je het gevoel hebt dat je de taak waar je aan begint succesvol kunt afronden (competentie), als je je tijdens het uitvoeren van de taak verbonden voelt met anderen (verbondenheid) en als je het gevoel hebt dat je zelf kunt bepalen hoe je een bepaalde opdracht aanpakt (autonomie). Zelf denk ik dat het in het kader van motivatie ook belangrijk is om snel, zichtbaar, resultaat te hebben.
Motivatiedips
Tot zover de enigszins verkorte versie van de enorme hoeveelheid theorie over motivatie. Verkort maar krachtig. Ik zie namelijk vrij snel waar het mis kan gaan. Om te beginnen is het gat tussen het begin van de studie en het einddoel erg groot. Waar je bij koken vrijwel direct resultaat ziet, ben je helaas niet na een week les al bevoegd je psycholoog te noemen. Dat duurt minimaal vier jaar. In de tussentijd wordt je einddoel vertroebeld door saaie vakken (heb ik dat echt nodig voor later?), faalervaringen (weer een onvoldoende), ogenschijnlijk nutteloze opdrachten en docenten die je autonome gevoel ernstig op de proef stellen. Naarmate je studie vordert, neemt soms ook het gevoel van verbondenheid met medestudenten af, omdat je stage loopt of zit te zweten op je scriptie. Geen wonder dat dit je soms tot wanhoop drijft!
Motivatietips
Gelukkig is er hoop! Net zo snel als de theorie inzichtelijk maakt hoe een motivatiedip kan ontstaan, geeft het ook aanknopingspunten voor een aantal motivatietips:
- Bedenk waarom je ooit aan je studie begonnen bent, zodat je doel (waarom doe ik dit) weer helder is. Maak het eventueel visueel met een tekening, stimulerende tekst of mindmap. Hang dit op om je steeds weer te herinneren aan je doel.
- Maak een overzicht van de dingen die je nog moet doen en deel die op in kleine, overzichtelijke taken.
- Begin vervolgens met de meest haalbare taak. Hoe haalbaarder, hoe groter de kans op succes.
- Registreer je successen en let per dag vooral op wat wel goed ging. Dit verhoogt je gevoel van competentie.
- Zoek contact met medestudenten en studeer eventueel samen. Laat in elk geval weten dat je last hebt van een motivatiedip! Je bent niet de enige. Dit verhoogt je gevoel van verbondenheid.
- Studeer op jouw manier. Ben je een ochtendmens? Ga vooral ‘s ochtends aan de slag! Ben je goed in het maken van samenvattingen? Doe het! Dit verhoogt je gevoel van autonomie èn competentie.
- Soms kan externe motivatie geen kwaad: beloon jezelf voor de stappen die je zet. Dat verhoogt je gevoel van competentie en ontspanning.
Zelf nog tips? Vul gerust aan! En laat vooral weten of het werkt. Dat heeft een motiverend effect!
Bronnen:
Horst, van der, A., Wanrooy, M., Meyer, H., & Serlie, A. (2015). Groot psychologisch modellenboek. Tweede herziene en uitgebreide editie. Culemborg, Van Duuren Management.
Valcke, M. (2010). Onderwijskunde als ontwerpwetenschap. Houten, Terra Lannoo.