´Waar kan ik dat huiswerk eigenlijk vinden?´, vraagt Ruben* mij fluisterend terwijl ik langs zijn tafel loop tijdens de les. Hij is er net voor de derde keer achter gekomen dat hij niet heeft voorbereid wat de bedoeling was. In eerste instantie ben ik verbaasd. Is dit een serieuze vraag? Waarom vraagt hij dat nu pas? Hij is toch zelfstandig genoeg om dit zelf uit te zoeken? Hij zit tenslotte op het hbo. Terwijl ik me naar hem toebuig, zie ik zijn onzekere ogen. Grote donkere ogen, in een jong gezicht. In zijn mond zit een blokjesbeugel. Hij is net zeventien geworden en komt vers van de havo. Meteen weet ik dat zijn vraag serieus is.
Hij lijkt op andere vragen die ik de eerste twee weken van het schooljaar heb gekregen. Van Chanty* bijvoorbeeld, afkomstig van de Antillen. Net negentien en pas vier weken in Nederland. Zelfstandigheid ten top zou je zeggen. Een kwartier nadat de les is afgelopen, komt ze nog een keer het lokaal binnen: ´Mevrouw, heeft u wel even tijd? Ik dacht echt dat ik de opdracht die we moeten doen had begrepen, maar het is toch niet zo. Wat moet ik nou doen?´ Doorpratend over het antwoord vraag ik haar ook hoe de eerste weken in Nederland bevallen. Ze mist haar moeder en haar familie, vertelt ze. En het eten. ´Maar het is wel leuk in Nederland,´ voegt ze eraan toe.
Kennelijk is zelfstandig overzicht creëren binnen het hoger onderwijs niet voor alle studenten zo vanzelfsprekend, bedenk ik me later. Ergens kan ik het me wel voorstellen. Als ik mijn gedachten terug laat gaan naar het begin van mijn eigen studententijd, zie ik vooral papier. Ik herinner me ook geen ingewikkelde digitale leeromgeving. De nadruk lag op boeken lezen, praktijkoefeningen en vragen beantwoorden. Op papier. Wat is er in korte tijd een boel veranderd! We vragen veel van beginnende studenten. In de ontwikkeling van hun puberende breintjes is echter veel minder veranderd. Daar is nog net als in mijn tijd van alles gaande op het gebied van planvaardigheden, onderdrukken van impulsen of doelgericht werken. De vragen van Ruben en Chanty doen mij beseffen dat ik daar aandacht aan mag geven. Dwars door alle zelfstandigheidsgeboden heen. Zelfstandigheid is immers ook niet alles, zeker als je dat nog niet helemaal aankan. Hoe heerlijk is het dan als iemand dat ziet en je kan helpen. Geheel zelfstandig.
*Ruben en Chanty noem ik op school bij een andere naam
Je studenten boffen met jouw opmerkzaamheid, ze kunnen nog heel wat steun gebruiken, is ook mijn ervaring. Overzicht houden, plannen, colleges voorbereiden en daarnaast vaak ook de eerste stappen in een zelfstandig bestaan op kamers, het is allemaal best veel. Fijne column Saskia!